Trening siłowy miał swoje korzenie już w starożytności, a najwięcej źródeł potwierdzających ten fakt pochodzi ze świata helleńskiego oraz rzymskiego. Jest to jak wiecie, jedna z kultur, które pozostawiły po sobie najwięcej źródeł na których podstawie możemy próbować opisywać ich życie. Z przekazów malarstwa, rzeźby oraz literatury wnioskujemy, że w tamtej kulturze ćwiczenia fizyczne i sport, jako taki, były bardzo popularne. Jako obserwator tych dzieł, mam pełne prawo stwierdzić, że starożytni grecy zdawali sobie sprawę z wpływu powtarzanych ruchów z podnoszeniem ciężaru na zwiększanie się możliwości siłowych człowieka. Ciężko mi jednak stwierdzić, czy mogli rozumieć mechanizmy jakie zachodzą w układzie nerwowym oraz budowie mięśnia i raczej nie poznamy nigdy źródeł traktujących na ten temat. Jeśli wiecie coś więcej na ten temat to dajcie znać w komentarzach.
Zachowane źródła z epoki antycznej, takie jak literatura, rzeźby i malowidła na wazach, dają nam cenne wskazówki na temat sposobów treningu i aktywności fizycznej w starożytnej Grecji. Artykuł ten opisze kilka sposobów treningu siłowego, które były stosowane w tym czasie.
Podnoszenie ciężarów było jednym z najpopularniejszych sposobów treningu siłowego w starożytnej Grecji. Ciężary, zwane halterami, były wykonane z kamienia lub metalu i miały różne kształty i wagi. Ciężary te były podnoszone nad głowę lub wyciągane z ziemi, w zależności od ćwiczenia. Wraz z rozwojem treningu siłowego, powstały także bardziej zaawansowane ćwiczenia, takie jak rzucanie ciężarami czy przyciąganie ich do siebie.
Innym sposobem treningu siłowego w starożytnej Grecji było ćwiczenie na sprzęcie gimnastycznym. Rzymska rzeźba z I wieku n.e. przedstawiająca kulturystę o imieniu Herakles zwraca uwagę na to, że ćwiczenia takie jak podciąganie, przysiady i skoki były popularne już w tamtych czasach. Wiele tych ćwiczeń wykonywano na drewnianych urządzeniach gimnastycznych, takich jak drążki czy linie.
W starożytnej Grecji ćwiczenia fizyczne i sport były także częścią szkolenia wojskowego. Grecy trenowali w wojskach hoplitów, a ich siła i wytrzymałość była kluczowa dla zwycięstw w bitwach. Ćwiczenia obejmowały bieganie, skakanie, wspinanie się na drabiny i innych urządzeniach gimnastycznych, jak również podnoszenie ciężarów. Skąd to wiemy?
Informacje o treningu hoplitów pochodzą głównie z dwóch źródeł: tekstów antycznych i starożytnych zabytków. Wspomnienia greckich pisarzy, takich jak Ksenofont i Platon, wskazują na to, że trening fizyczny był kluczowym elementem życia hoplitów. W swoich dziełach pisarze ci opisywali, jak hoplici ćwiczyli w zaprzyjaźnionych obozach, poświęcając dużo czasu na trening siłowy, wytrzymałościowy i umiejętności bojowe.
Istnieje również wiele starożytnych zabytków, takich jak wazy, rzeźby i freski, które przedstawiają hoplitów ćwiczących różne formy treningu siłowego i wytrzymałościowego. Na przykład, na wazie attyckiej z V wieku p.n.e. przedstawiono hoplitów podnoszących ciężary, a na rzymskiej rzeźbie Herakles, o której wcześniej pisaliśmy, można zobaczyć greckiego mitycznego bohatera podnoszącego ciężary.
Innym ważnym źródłem informacji na temat treningu hoplitów są starożytne manuskrypty, takie jak „Epiktetos Hoplites” i „Strategikon”. Pierwszy z nich to traktat autorstwa Epiktetosa z Kyme, żyjącego w III wieku p.n.e. Tekst ten zawiera wskazówki dla dowódców wojskowych na temat szkolenia hoplitów, w tym ćwiczeń fizycznych, takich jak bieganie, skakanie i rzucanie dyskiem. Opisuje także techniki walki wręcz, takie jak kopnięcia, uderzenia i bloki. Epiktetos zalecał również, aby hoplici trenowali w pełnym rynsztunku, aby przyzwyczaić się do ciężaru i ograniczeń, jakie niosło za sobą noszenie takiej zbroi.
„Strategikon” to z kolei traktat autorstwa Maurycjusza, cesarza Bizancjum, żyjącego w VI wieku n.e. Tekst ten zawiera wskazówki dla dowódców wojskowych na temat organizacji wojska, strategii i taktyki, ale także na temat szkolenia i wyposażenia żołnierzy. Wśród porad dotyczących szkolenia znajdują się wskazówki dotyczące technik walki wręcz, ćwiczeń fizycznych i innych aspektów, które miały pomóc hoplitom w zachowaniu siły i wytrzymałości podczas bitew.
Te teksty są niezwykle cenne dla naszej wiedzy na temat treningu hoplitów, ponieważ zawierają informacje od pierwszej ręki od ludzi, którzy byli bezpośrednio zaangażowani w szkolenie tych żołnierzy. Oczywiście, nie jest to jedyne źródło informacji, ale są to starożytne teksty, które przetrwały do naszych czasów i stanowią ważne źródło wiedzy na temat starożytnych technik szkoleniowych.
Wiemy więc, że starożytni ćwiczyli i rozumieli istotę treningu. Czy jednak rozumieli i stosowali metodę progresji? Na jej znaczeniu opiera się cała dzisiejsza kulturystyka i trening szeroko pojęty. Polega ona na stopniowym zwiększaniu obciążeń. Organizm w ten sposób się adaptuje do coraz większego ciężaru, praca z tym samym obciążeniem poprawia co najwyżej pracę układu krążenia a co za tym idzie wytrzymałość siłową. Czy możemy coś na ten temat powiedzieć?
Nie ma pewnej odpowiedzi na to pytanie, ale można przypuszczać, że starożytni Grecy rozumieli zasadę progresji w treningu siłowym, choć nie uważali tego sposobu pracy jako szczególnie efektywnego. Istnieją bowiem dowody na to, że trening siłowy był traktowany jako sposób na rozwijanie ciała i umysłu, a nie tylko na zwiększenie masy mięśniowej.
Jednym z dowodów na to jest fakt, że w starożytnej Grecji istniały różne formy treningu siłowego, które różniły się intensywnością i skomplikowaniem. Ponadto, istnieją relacje starożytnych autorów, takich jak Platon i Arystoteles, którzy opisują trening siłowy w kontekście rozwijania ciała i umysłu. Opisywali oni również, jak trening siłowy może wpłynąć na charakter i moralność człowieka.
Warto też zauważyć, że w starożytnej Grecji, podobnie jak w dzisiejszych czasach, trening siłowy był związany z pojęciem postępu. Dążono do tego, aby osiągać coraz lepsze wyniki i rozwijać swoje ciało i umysł w sposób ciągły. W ten sposób można interpretować pewne instrukcje dla hoplitów, w których zalecano zwiększanie intensywności i czasu treningu stopniowo, aby uniknąć kontuzji i osiągnąć coraz lepsze wyniki.
W sumie, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ale można przypuszczać, że starożytni Grecy mieli świadomość zasady progresji w treningu siłowym i stosowali ją w praktyce.
